Woda geotermalna, czyli czym rozsławił się Uniejów

Woda geotermalna została odkryta w Uniejowie już w latach siedemdziesiątych. Wtedy to powstał pierwszy odwiert geotermalny. Dzisiaj Uniejów ma status jedynego w Polsce uzdrowiska geotermalnego i to właśnie na wykorzystaniu wody buduje swoją markę i kolejne produkty regionalne. O kolejnych pomysłach na wykorzystanie wód, elektrowni w Uniejowie i właściwościach wody rozmawiamy z Prezesem Geotermii Uniejów - Jackiem Kurpikiem.

Panie Prezesie, jak w Uniejowie natrafiono na wody geotermalne?

Pierwszy odwiert powstał w Uniejowie już w roku 1978, kiedy to na terenie kraju poszukiwano gazu ziemnego i ropy naftowej. Wtedy to natrafiono w Uniejowie na wody termalne. W tamtym czasie zaczopowano odwiert na głębokości około 2 kilometrów i nie prowadzono żadnych dalszych prac. W latach 80-tych były pierwsze pomysły na sanatorium, jednak zmiany ustrojowe, stan wojenny spowodowały, że do lat 90-tych nastąpiła przerwa w zainteresowaniu uniejowskimi wodami. W latach 1990 i 1991 powstały dwa kolejne odwierty docelowe, już do warstwy wodonośnej. Aktualnie są trzy odwierty, z których jeden jest odwiertem wydobywczym, dwa pozostałe są odwiertami chłonnymi. Trzeci pełni rolę odwiertu zapasowego.

Wykorzystujecie tzw. dublet geotermalny, na czym polega ta metoda i jakie korzyści przynosi?

Odwiertem znajdującym się przy ciepłowni wydobywana jest woda, która przechodzi przez wymienniki. Odzyskiwane jest z niej częściowo ciepło, następnie woda o temperaturze 50-55 stopni jest kierowana na baseny termalne. Tam w części jest wykorzystywana do uzupełniania wody w nieckach basenowych, a częściowo do podgrzewania wody. Tę część wody, która ma styczność z powietrzem atmosferycznym, zrzuca się do rzeki Warty, natomiast ta, która nie ma styczności, trafia z powrotem do warstwy wodonośnej. Woda, która trafia do rzeki jest absolutnie czysta i nie wpływa negatywnie na środowisko. Natomiast dzięki temu, że woda jednym odwiertem jest wydobywana, a drugim odwiertem część wody jest zatłaczana z powrotem w głąb Ziemi, zagwarantowana jest odnawialność tego surowca. W ten sposób minimalizujemy także ryzyko wyczerpywania się złoża wód termalnych.

źródło: Geotermia Uniejów

Uniejów ogrzewany jest wodą termalną. Jak wielu odbiorców korzysta z tego źródła ogrzewania i jaką moc ma uniejowska ciepłownia?

Sam człon geotermalny w ciepłowni generuje 3,5 MW mocy cieplnej. Aktualnie około dwóch tysięcy mieszkańców korzysta z tego ciepła - to jest centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej. Szacujemy, że 2/3 miasta są ogrzewane z naszej ciepłowni. Wszystkie bloki mieszkalne w Uniejowie są ogrzewane przez nas, podobnie jak budynki użyteczności publicznej. Zatem m.in. urząd gminy, szkoła, hala sportowa, straż, wszystkie budynki za rzeką, takie jak: Dom Pracy Twórczej, Lawendowe Termy, Zagroda Młynarska, baseny są zasilane w ciepło z tego źródła. 

Dodatkowo przy produkcji energii elektrycznej produkowana jest energia cieplna w ilości 3,5 MW. Tak więc człon geotermalny i człon elektrociepłowniczy daje 7 MW. Ponadto są dwie kotłownie szczytowe: moc kotłowni na biomasę wynosi 1,8 MW, a kotłowni na gaz ziemny i olej opałowy 2,4 MW. Łącznie moc wszystkich urządzeń ciepłowniczych w Geotermii Uniejów wynosi ponad 11 MW. Non stop pracuje elektrociepłownia produkująca energię elektryczną i ciepło oraz człon geotermalny. Obecnie zapotrzebowanie Uniejowa wynosi około 5 megawatów mocy cieplnej. Kotłownie szczytowe są wykorzystywane tylko zimą przy niskich temperaturach powietrza.

W Uniejowie produkuje się nie tylko ciepło, ale również swój prąd.

Planowano wybudowanie elektrowni hybdrydowej na bazie wody termalnej. Po wszystkich badaniach okazało się, że przy temperaturze wody 70 stopni Celcjusza sprawność takiej elektrowni byłaby na tyle niska, że nie byłaby ona opłacalna. W związku z tym powstała elektrociepłownia pracująca w skojarzeniu, w której używane są silniki gazowe, napędzające generatory i dające moc 2,4 MW energii elektrycznej oraz 3,5 MW energii cieplnej. 

Jeśli chodzi o zasilanie w energię elektryczną, jest ona produkowana na potrzeby własne elektrociepłowni, a jednocześnie zasila część budynków użyteczności publicznej i obiektów należących do gminy. Prądem z własnej elektrowni zasilana jest przepompownia ścieków, hydrofornia, urząd miasta i wszystkie obiekty gminne za rzeką - Zamek, Dom Pracy Twórczej, baseny, Zagroda Młynarska. Elektrownia jest zlokalizowana bezpośrednio przy ciepłowni Geotermii.

Woda geotermalna z Uniejowa ma szerokie zastosowanie. Co nowatorskiego ma w planach Uniejów na dalsze wykorzystanie wody?

Po projektach, które udało się zrealizować, a więc kosmetykach dla ludzi i zwierząt, ogórkach termalnych są już kolejne projekty. Chcielibyśmy przy wykorzystaniu wody termalnej spróbować hodowli ryb i stworzenia szklarni, a także piwa na bazie wody termalnej.

Podczas konferencji prasowej burmistrz wspominał, że są plany na kolejny odwiert geotermalny, tym razem na głębokości 3 km.

W listopadzie ubiegłego roku złożony został przez gminę wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie na dofinansowanie rozpoznania kolejnej warstwy wodonośnej na głębokości około 3 km. Jeśli uzyskamy akceptację i środki, będziemy mogli bardzo szybko rozpocząć eksploatację odwiertu. Spodziewamy się pozyskać wodę o temperaturze 90 stopni, a więc uzyskalibyśmy dużo większą moc i większą ilość ciepła.

Bardzo słynne są nowe bloki, w których jest trzeci kurek do wody geotermalnej. Czy mieszkańcy, którzy mają taką możliwość korzystają z wody w swoich mieszkaniach?

Nowe bloki zyskały popularność między innymi za sprawą 3 kurków w łazience. Mieszkańcy oczywiście korzystają z tej możliwości, co obserwujemy po zużyciu wody. Cena gorącej wody zwykłej i geotermalnej jest taka sama, więc ludzie używają wody termalnej z korzyścią dla zdrowia. Myślę, że przynajmniej 2-3 razy w tygodniu korzystają z wody geotermalnej we własnych łazienkach.

Uniejowska woda ma właściwości lecznicze, nie tylko jeśli chodzi o stosowanie w kąpielach, ale można ją również pić.

Nasza woda jest wpisana na listę wód leczniczych. Ze względu na szeroki skład mineralogiczny wpływa ona pozytywnie na leczenie chorób skóry, układ kostny, choroby stawów, stany po złamaniach, urazach. Woda wpływa pozytywnie na gojenie ran, wzmacnia układ odpornościowy. Zawarty w wodzie lit wpływa pozytywnie na układ nerwowy. Uniejowska woda bardzo dobrze wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego, jednakże ze względu na dużą zawartość minerałów nie można jej pić zbyt dużo, ale pół litra dziennie może przynieść bardzo korzystne działanie. Mieszkańcy i turyści mogą śmiało pić wodę na przykład z kranów przy kompleksie basenów termalnych.

Dziękuję za rozmowę.