Książka ,,Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu'' dostępna w Uniejowie

Pod koniec 2020 r. na polskim rynku wydawniczym ukazała się monografia dotycząca gminy Uniejów, a dokładnie tradycji kultywowanych w Spycimierzu. Książka prof. Katarzyny Smyk, której pełny tytuł brzmi „Ścieżki kultury. Tom 2. Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu” znajduje się już w zbiorach Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Uniejowie.

Spycimierz może się poszczycić unikalną tradycją układania z kwiatów dywanów z okazji Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Trzy lata temu obrzęd ten został wpisany na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, natomiast obecnie trwają starania, by znalazł się on również na światowej liście UNESCO. Szczególnie intensywnie działa w tym kierunku Parafialne Stowarzyszenie „Spycimierskie Boże Ciało”.

W związku z tymi dążeniami burmistrz Uniejowa, Józef Kaczmarek, zaprosił do współpracy prof. Katarzynę Smyk z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Pani profesor specjalizuje się w językoznawstwie polskim i folklorystyce - zajmuje się badaniem tradycji, obrzędów, wierzeń czy tekstów folkloru, a także tego, jak te tradycyjne zwyczaje funkcjonują we współczesnej kulturze polskiej. O osiągnięciach naukowych Katarzyny Smyk można przeczytać na tej stronie internetowej.

Badania, których przedmiotem było niematerialne dziedzictwo kulturowe, prof. Katarzyna Smyk rozpoczęła w Spycimierzu w 2018 r. Jak relacjonowała badaczka, podczas obserwowania tradycji układania kwietnych dywanów na święto Bożego Ciała, zwracała uwagę na wiele detali. Znaczenie miały np. wykorzystywane materiały czy przedmioty, role poszczególnych uczestników obrzędu, sposób, w jaki ustawiona była procesja czy zmienność obrzędu. Jednym z podstawowych źródeł wiedzy były dla niej wywiady z okolicznymi mieszkańcami. Następnie na spotkaniach i seminariach analizowała wyniki prac oraz przekazywała wiedzę na temat tego, jak chronić dziedzictwo kulturowe. Pierwsza publikacja będąca owocem pracy prof. Katarzyny Smyk zatytułowana „Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu. Raport z badań i rekomendacje do planu ochrony” wydana została w październiku 2020 r.

Kolejnym wydawnictwem dotyczącym wyników badań nad tradycją spycimierską była książka „Ścieżki kultury. Tom 2. Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu”, która ukazała się pod koniec 2020 r. Lokalne zwyczaje związane ze Świętem Bożego Ciała zostały w niej potraktowane jako bardzo ciekawe studium przypadku. Badania terenowe, zebrane materiały oraz oceny innych badaczy pozwoliły nie tylko na wykazanie indywidualnego charakteru święta, ale też na podjęcie próby wpasowania go w szerszy kontekst obrzędowości, który można nazwać obrzędowością postludową. Eksperci zwracają też uwagę na metodologiczną wartość publikacji. Jak pokazała badaczka, współczesną nam obrzędowość, która ma swoje źródło w odległej tradycji, jak najbardziej można badać i analizować w sposób nowoczesny, nie tracąc na precyzji i nie pomijając tego, co ważne.

Najnowsza książka na temat oryginalnych tradycji Spycimierza dostępna jest już dla czytelników w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Uniejowie. Z kolei kilkanaście egzemplarzy publikacji autorka podarowała rodzinom, które ugościły badaczy i dzieliły się z nimi bezcennymi informacjami. Monografia została również przekazana proboszczowi parafii, ks. Dariuszowi Ziemniakowi.

Burmistrz Uniejowa, Józef Kaczmarek, wspólnie z mieszkańcami Spycimierza i członkami Parafialnego Stowarzyszenia „Spycimierskie Boże Ciało” przekazali prof. Katarzynie Smyk gorące podziękowania za jej trud i czas poświęcony na badania. Są oni przekonani, że publikacje, jakie dzięki nim powstały, ułatwią wpisanie tradycji spycimierskich na listę światowego dziedzictwa UNESCO.